In mijn vorige blog over gecondenseerde tanninen schreef ik over het vlinderbloemige gewas Sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop.), in Nederland ook wel bekend onder de naam Esparcette. Dit is een zeer interessant gewas vooral gezien de huidige aandacht voor ammoniakuitstoot en methaan uitstoot van de veehouderij en de vraag naar kringlooplandbouw. De plant bindt stikstof uit de lucht en vervolgens zorgen tanninen ervoor dat er minder eiwit gedurende het inkuilproces en in de pens wordt afgebroken, waardoor het eiwit meer intact blijft. Dit zorgt voor een lager melkureum, minder stikstofverlies via de urine en meer melkproductie, in vergelijking met gras, klaver of luzernekuilen (zie blog gecondenseerde tanninen).
Zaaihoeveelheid in monocultuur
Het lijkt dus best aantrekkelijk om Sainfoin te zaaien als voedergewas voor melkkoeien. In de praktijk zie ik echter dat er onvoldoende kennis is bij Nederlandse zaadleveranciers over het inzaaien van Sainfoin. Vaak wordt geadviseerd om 40 kg Sainfoin per te zaaien. Dit advies geldt echter alleen voor gepelde zaden, en die worden niet meer verkocht. Gepeld houdt in dat de ruw zaadhulsel eraf gepeld is waardoor een kleiner glad rond zaadje tevoorschijn komt. Gepelde zaden worden echter al lang niet meer verkocht. Je moet dus de norm aanhouden voor niet-gepelde zaden: 100 kg per ha (Frame et al., 1998). 40 kg is echt te weinig, daarmee zijn er te weinig planten per vierkante meter, naar mijn persoonlijke ervaring zorgt dat voor te veel onkruid, te weinig sainfoin. Het doel is om te beginnen met ongeveer 150 planten per vierkante meter (Liu et al 2008) zodat je na twee jaar 75 tot 100 planten per vierkante meter over hebt.
Optimale zaaitijdstip
Vaak zie ik dat veehouders in september zaaien, dit is echter voor sainfoin redelijk laat, de onderzoekers Liu et al (2008) zaaiden in april, mei, juni, juli, augustus en september, vervolgens hebben zij de opbrengst gemeten tot 2 jaar na het jaar van zaaien. Zaaien in september en augustus zorgde voor de laagste gemiddelde opbrengst. Het meest optimaal is zaaien in april tot juli, de hoogste opbrengst werd gemeten na zaaien in mei. Verder: let op de bodem pH Sainfoin heeft een hoge pH nodig, 6,2 of hoger, en het houdt van goed gedraineerde droge gronden.
Zaaien gemengd met gras
De vraag is of Sainfoin in een monocultuur zaaien verstandig is, het gewas heeft een trage beginontwikkeling net zoals rode klaver en luzerne, en geeft hiermee onkruiden veel kans. Sainfoin zaaien gemengd met gras zoals de Engelse zaadfirma Cockwoldseeds voorstelt is erg verstandig. Gras groeit direct na het zaaien sneller en in het najaar groeit het meer. Er is erg duidelijk bewijs dat grassen gemengd met vlinderbloemigen voor een hogere opbrengst zorgen dan puur gras of puur vlinderbloemigen (Nyfeler et al., 2012 en Sturludóttir et al., 2013). Cockwooldseeds adviseert om Sainfoin in te zaaien met een niet concurrerend grassoort, daarbij past dus Kropaar, Timothee, beemdlangbloem of rietzwenk. Ik denk dat rietzwenk een goede combinatie is, er zijn goede rietzwenksoorten op de Nederlandse markt. Let er dan op dat je met bv 50% Sainfoin als doel, 50 kg Sainfoin per ha zaait, en 50% van de hoeveelheid gras die je in monocultuur zou inzaaien.
Dairyconsult is graag van dienst
Als onafhankelijke adviseurs zijn wij u graag van dienst, neem dat gerust contact met ons op.
Referenties:
Frame Rame J., Charlton Harlton J.F.L. And Laidlawaidlaw A.S. (1998) Temperate forage legumes, pp. 283. Wallingford, UK: CAB International.
Liu, Z., Lane, G. P. F., & Davies, W. P. (2008). Establishment and production of common sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop.) in the UK. 1. Effects of sowing date and autumn management on establishment and yield.
Nyfeler, D., Huguenin-Elie, O., Suter, M., Frossard, E., & Lüscher, A. (2011). Grass-legume mixtures can yield more nitrogen than legume pure stands due to mutual stimulation of nitrogen uptake from symbiotic and non-symbiotic sources. Agriculture, Ecosystems and Environment, 140(1–2), 155–163. https://doi.org/10.1016/j.agee.2010.11.022
Sturludóttir, E., Brophy, C., Bélanger, G., Gustavsson, A. M., Jørgensen, M., Lunnan, T., & Helgadóttir, Á. (2014). Benefits of mixing grasses and legumes for herbage yield and nutritive value in Northern Europe and Canada. Grass and Forage Science, 69(2), 229–240. https://doi.org/10.1111/gfs.12037
Recent Comments